Audyt UX – co oznacza i dlaczego warto go przeprowadzić?

Zdarzyło Ci się odwiedzić stronę internetową, na której nie mogłeś znaleźć potrzebnych informacji? A może chciałeś zrobić zakupy za pośrednictwem smartfona, ale wybrany przez Ciebie sklep zupełnie się do tego nie nadawał? Najpewniej zawiodło więc projektowanie pod kątem UX. Czyli właściwie co?

User Experience określa ogół doświadczeń użytkownika podczas korzystania ze strony www, aplikacji lub innej usługi. Chodzi o to, by użytkownik mógł jak najszybciej i najwygodniej zrealizować swój cel – czyli dla przykładu kupić interesujący go produkt w e-sklepie. Wszystko, co utrudnia mu zakup, uznawane jest za błąd, który należy wyeliminować.

Masz wątpliwości, czy Twoja witryna jest użyteczna i intuicyjna dla użytkowników? Potrzebujesz audytu UX. 

Z poniższego artykułu dowiesz się:

• czym jest audyt UX,
• jak i kiedy warto przeprowadzić analizę użyteczności strony internetowej,
• jakie metody i badania wykorzystuje się w audycie UX, 
• jakie błędy w obszarze użyteczności zdarzają się najczęściej,
• ile kosztuje audyt UX,
• co powinien zawierać raport z takiego audytu.

Czym jest i na czym polega audyt UX?

Audyt UX to analiza strony, sklepu internetowego czy aplikacji pod kątem użyteczności i przyjazności dla odbiorcy. Pozwala ocenić, na ile wygodnie dana witryna pozwala zrealizować użytkownikowi cel jego wizyty. Wykorzystuje się w tym celu różne specjalistyczne narzędzia i metody badawcze. 

Dzięki audytowi UX poznasz mocne i słabe strony Twojego serwisu, a także otrzymasz konkretne rekomendacje, które pozwolą naprawić wykryte błędy oraz ulepszyć elementy wymagające poprawy. 

Warto zdawać sobie sprawę, że user experience przekłada się na wiele kluczowych aspektów w Twoim biznesie. To przede wszystkim satysfakcja klientów, ale także kwestie związane z konwersją na Twojej witrynie czy jej pozycjonowaniem. 

Jak przebiega audyt użyteczności strony internetowej?

Dla Ciebie najważniejsze są oczywiście wnioski płynące z audytu UX. By były one trafne i umożliwiły realizację Twoich celów biznesowych, cały proces musi zostać jednak odpowiednio przeprowadzony. 

Jak wygląda wykonanie audytu UX?

• Ustalenie celu audytu. Zależy Ci na poprawie konwersji? Zmagasz się z problemem porzucanych koszyków? A może treści na Twojej stronie nie spełniają oczekiwań odbiorców? Określenie celu jest pierwszym krokiem do przeprowadzenia skutecznego audytu. Pozwoli ustalić niezbędny zakres prac, a także dobrać odpowiednie metody i narzędzia.
• Identyfikacja grup docelowych. Określenie, kim są osoby odwiedzające Twoją stronę i Twoi potencjalni klienci pozwala opracować trafne rekomendacje związane z UX i efektywnie zrealizować niezbędne badania.
• Analiza serwisu internetowego. Specjaliści biorą pod lupę wszystkie aspekty wpływające na doświadczenie użytkowników. 
• Identyfikacja problemów. Dane płynące z analiz pozwalają znaleźć błędy i obszary wymagające poprawy. 
• Formułowanie rekomendacji. Audyt UX to tak naprawdę punkt wyjścia do dalszych działań. Mogą one obejmować prace programistyczne, graficzne czy tworzenie nowych, lepszych treści. Rekomendacje z audytu nadadzą im właściwy kierunek i pomogą ustalić priorytety. 

Badania ilościowe UX

Audyt UX to nie wróżenie z fusów. Rekomendacje, które ostatecznie otrzymujesz, są oparte na danych płynących z wielu wiarygodnych badań. 

Przeczytaj inspirujące wpisy na blogu LUMO

Dowiedz więcej o korzyściach kampanii Google Ads i pozycjonowaniu stron

Badania ilościowe polegają na pomiarze i statystycznej analizie danych liczbowych. Pozwalają na uzyskanie wglądu w zachowania i preferencje użytkowników, identyfikację pewnych wzorców i zależności, a także testowanie hipotez. 

Na potrzeby audytu UX przeprowadza się:

Ankiety

To na pewno dobrze znane Ci narzędzie, które pozwala zebrać informacje od dużej grupy respondentów za pomocą zestawu pytań zamkniętych lub otwartych. Ankiety pozwalają na pomiar satysfakcji, preferencji, motywacji, oczekiwań i problemów użytkowników.

Kluczowy jest tu oczywiście dobór odpowiedniej grupy docelowej, o czym pisaliśmy wyżej. Do przeprowadzania takich ankiet wystarczą proste narzędzia, jak Formularze Google. 

Testy A/B

To metoda porównywania przynajmniej dwóch wersji tego samego elementu. Może chodzić np. o treść nagłówka czy kolor przycisku. 

Jak przebiega taki test? Na przykład tak – części użytkownikom odwiedzającym Twoją stronę wyświetla się zielony przycisk, a pozostałym – czerwony. Dzięki testowi dowiesz się, który z nich konwertuje lepiej. 

Analityka internetowa

Analityka służy zbieraniu danych na temat zachowań użytkowników na stronie. W tym celu wykorzystuje się najczęściej Google Analytics. 

Dzięki analityce można zweryfikować np.:

• średni czas spędzany na poszczególnych podstronach,
• poziom zaangażowania użytkowników, 
• współczynnik konwersji (ogólny i na poszczególnych podstronach),
• etapy procesu zakupowego, na których użytkownicy opuszczają stronę – co jest bardzo ważne w przypadku sklepów internetowych, 
• głębokość scrollowania,
• źródła ruchu.

Testy wydajności 

Parametry techniczne związane z funkcjonowaniem Twojej strony są bardzo ważne dla doświadczeń użytkownika. Wynika to z dość oczywistych względów. Jeżeli np. dana witryna wczytuje się zbyt długo, użytkownik prawdopodobnie zrezygnuje z jej odwiedzenia. Podobnie będzie, jeśli ktoś chce na smartfonie skorzystać ze strony, która nie jest responsywna.

Na potrzeby audytu UX przeprowadza się przeróżne testy, które pozwalają np. zmierzyć czas wczytywania się strony i zidentyfikować czynniki, które go wydłużają. 

Badania jakościowe UX

Jak już wiesz, badania ilościowe w UX pozwalają poznać odpowiedzi na pytania typu „Ile?” „Jak często?” czy „Jak szybko?”. Z kolei badania jakościowe dadzą Ci odpowiedź na pytanie „Dlaczego?”. 

Pomagają one więc zrozumieć zachowania, motywacje i potrzeby użytkowników danej witryny czy sklepu internetowego.

Z jakich badań ilościowych eksperci UX korzystają najczęściej?

Analiza heurystyczna

Polega ona na sprawdzeniu, czy projekt spełnia określone zasady i dobre praktyki, zwane heurystykami. To ogólne wytyczne, które pomagają tworzyć przyjazne i intuicyjne interfejsy. 

W audytach UX najczęściej stosuje się 10 heurystyk zaproponowanych przez Jakoba Nielsena, czyli: 

1. Pokazuj status systemu.
2. Zachowaj zgodność pomiędzy systemem a rzeczywistością.
3. Daj użytkownikowi pełną kontrolę.
4. Trzymaj się standardów i zachowaj spójność.
5. Zapobiegaj błędom.
6. Pokaż, zamiast zmuszać do pamiętania.
7. Zachowaj elastyczność i efektywność.
8. Dbaj o estetykę i umiar.
9. Zapewnij skuteczną obsługę błędów.
10. Zadbaj o pomoc i dokumentację.

Taka analiza pozwala więc na szybkie wykrycie najważniejszych problemów z UX. 

Wędrówka poznawcza

Czyli symulacja zachowania użytkownika na stronie lub w aplikacji. Może być przeprowadzana przez ekspertów lub użytkowników, którzy krok po kroku wykonują określone zadania i komentują swoje doświadczenia, oczekiwania i trudności. 

Dzięki temu można zidentyfikować nieoczywiste niedociągnięcia w zakresie UX.

Analiza konkurencji

Istnieje wiele stron czy sklepów, które starają się pozyskać podobną grupę klientów, co Ty. Tacy użytkownicy są prawdopodobnie przyzwyczajeni do pewnych standardów panujących w Twojej branży. Dlatego warto sprawdzić, czy je spełniasz.

Analiza konkurencji pozwala na zidentyfikowanie mocnych i słabych stron danego rozwiązania, a także na znalezienie inspiracji do poprawy UX.  Stosuje się oczywiście różne kryteria porównawcze – jak design, nawigacja, treść czy konkretne funkcje.

Wywiady z użytkownikami

Są to po prostu rozmowy na temat ich doświadczeń, opinii czy odczuć związanych z korzystaniem z danego serwisu. Pozwalają na uzyskanie wnikliwego zrozumienia perspektywy i oczekiwań użytkowników, a także odkrycie ukrytych potrzeb i doświadczanych problemów. Wywiady mogą być prowadzone indywidualnie lub grupowo.

Mapy cieplne i nagrania sesji

Mapy ciepła pozwalają poznać najczęściej przeglądane i klikane elementy na Twojej stronie. Pokazują graficznie, na jakie aspekty użytkownicy zwracają największą uwagę, a co pomijają. Nagrania sesji pozwalają z kolei na odtworzenie ich ścieżki i interakcji ze stroną.

Takie badania UX przeprowadza się za pomocą służących do tego narzędzi, jak Hotjar czy Crazy Egg.

Testy drzewa

Testy te umożliwiają weryfikację, czy struktura informacji na stronie lub aplikacji jest logiczna i zrozumiała dla użytkowników. Najczęściej polegają na proszeniu użytkowników o znalezienie określonych informacji lub funkcji w hierarchicznym drzewie kategorii głównych i podkategorii.

Najczęstsze błędy UX sklepów internetowych

UX to absolutna podstawa w e-commerce. Sklepy internetowe to w końcu nie strony informacyjne czy rozrywkowe. Użytkownicy wchodzą tam, by dokonać zakupu – a jeśli coś im w tym przeszkadza, prawdopodobnie opuszczą sklep i znajdą inny – prostszy w obsłudze. 

Jakie błędy dotyczące UX najczęściej wykrywamy w sklepach internetowych?

• Zbyt długie wczytywanie się strony czy jej poszczególnych zasobów. Bardzo często okazuje się, że wgrane pliki (np. zdjęcia) są po prostu za duże, przez co wydłużają czas ładowania się witryny. 
• Problemy z responsywnością lub po prostu kompletny brak dostosowania strony do wyświetlania się na urządzeniach mobilnych. Skutkuje to zarówno niską konwersją, jak i złą widocznością w wyszukiwarkach. 
• Źle skonstruowane karty produktu, które nie zawierają najistotniejszych z punktu widzenia użytkownika informacji (np. dotyczących kluczowych parametrów czy czasu dostawy). 
• Źle skonstruowana struktura kategorii i nieintuicyjna nawigacja. Gdy użytkownik nie może łatwo znaleźć interesujących go produktów, prawdopodobnie zrezygnuje z poszukiwań. 
• Niejasne komunikaty. Istnieją pewne standardy, których nie należy zmieniać. Użytkownik nie może mieć żadnych wątpliwości, co nastąpi, gdy kliknie w dany przycisk czy link.
• Niskiej jakości treści. Użytkownik musi łatwo znaleźć informacje, których potrzebuje. Bardzo długie bloki tekstów, brak podziału na akapity, brak jasnych nagłówków, skomplikowany język – to zaledwie wierzchołek góry lodowej, gdy mowa o błędach w UX writingu.
• Wymóg rejestracji i zbyt długi proces zakupowy. Założenie konta powinno być opcją, a nie koniecznością. 

Przeczytaj inspirujące wpisy na blogu LUMO

Dowiedz więcej o korzyściach kampanii Google Ads i pozycjonowaniu stron

Kiedy i dlaczego warto przeprowadzić audyt UX?

Audyt UX pozwala zwiększyć efektywność Twojej strony. Kiedy szczególnie warto go przeprowadzić?

• Przed uruchomieniem danej strony internetowej. Masz już gotowy projekt swojej witryny? Audyt pomoże Ci zidentyfikować i wyeliminować ewentualne niedociągnięcia, zanim doświadczą ich użytkownicy. 
• Gdy strona generuje duży ruch, ale niską konwersję. Prawdopodobnie coś stoi użytkownikom na przeszkodzie, by wykonać pożądane przez Ciebie działanie. Audyt ekspercki UX pomoże zidentyfikować te bariery. 
• Jeżeli dostrzegasz, że użytkownicy spędzają bardzo mało czasu na Twojej stronie. Oznacza to, że prawdopodobnie opuszczają ją zaraz po wejściu. Na pewno nie jest to przypadek – a audyt UX pozwoli Ci znaleźć przyczynę takiego stanu rzeczy. Może to być np. nachalny baner czy pop-up, ale także pozycjonowanie danej podstrony na frazy niezgodne z intencją użytkowników.
• Jeśli prowadzisz sklep internetowy i zmagasz się z problemem porzucanych koszyków. Dzięki audytowi UX dowiesz się, co utrudnia proces zakupowy i na jakim etapie użytkownicy decydują się na opuszczenie podstrony z koszykiem. 
• Nigdy nie wykonywałeś audytu UX lub miało to miejsce dawno temu. Zawsze warto zweryfikować, czy Twój serwis jest dostosowany do aktualnych standardów lub po prostu znaleźć pole do usprawnień. 

Ile kosztuje audyt UX strony internetowej?

Jak się domyślasz, nie ma jednej, z góry ustalonej ceny audytu user experience. Jego koszt zależy od wielu czynników. Mowa przede wszystkim o:

• konkretnym zakresie prac i poziomie skomplikowania projektu,
• liczbie podstron w danym serwisie,
• doświadczeniu wybranej agencji czy specjalisty,
• specyfice danej branży i jej konkurencyjności.

Ceny audytu UX z reguły  wahają się od około 2 tysięcy do nawet kilkunastu tysięcy złotych. W szczególnych przypadkach, np. gdy konieczne jest wykonanie skomplikowanych badań, może to być nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. 

Raport z audytu UX – co powinien zawierać?

Nawet wzorowo przeprowadzona analiza może zdać się na nic, jeżeli specjalista UX nie dostarczy kompleksowego raportu, który będzie umożliwiał podjęcie konkretnych działań. 

Co powinien zawierać taki raport?

• Opis początkowych celów i założeń.
• Charakterystykę wykorzystanych metodologii i narzędzi.
• Ocenę poszczególnych sekcji, które były poddane analizie. 
• Wykryte błędy i obszary do poprawy.
• Rekomendacje konkretnych usprawnień.
• Propozycje działań wykorzystywanych przez serwisy konkurencyjne (opcjonalnie). 

Sama zawartość to jednak nie wszystko. Raport z audytu UX powinien być napisany w jasny sposób – z wykorzystaniem danych, wykresów, zrzutów ekranu i innych elementów wizualnych, które ułatwiają zrozumienie przekazywanych w nim informacji. 

Potrzebujesz pomocy w zakresie audytu UX? Skontaktuj się z nami już teraz!